Program Türleri

Anasayfa ›› KPSS Eğitim Bilimleri Konuları ›› Program Türleri

1.146

Bu konumuzda Eğitim Bilimlerindeki program türlerinin üzerinde duracağız bildiğiniz gibi Posner program türlerini beşe ayırmıştır. Şimdi bu türler üzerinde etraflıca duralım.

1- Resmi /Prosedürsel / Açık / Yazılı Program

Bu program ülkenin eğitim politikasını yansıtır.
Eğitim – öğretim programı olarak da ifade edilebilir.
Okulun kasıtlı eğitim amaçlarını açıklar.
Yazılıdır, kâğıttadır, dokümandır.
Açıktır, ilan edilmiştir.
Tasarıdır, teoriktir.
Standarttır, ölçülüp değerlendirilebilir.
Ayrıntılı ve ideal özellikleri taşıyan programdır.

2) Uygulamadaki / Uygulanan / Öğretilen / Gerçekleştirilen Program

Bu program kâğıttan uygulamaya dökülendir.
Teoriden pratiğe dönüşendir.
Resmi programın somut,gerçekleşen ve gözlenen boyutu olarak ifade edilir.
Öğretmenin elinde hayat bulan programdır.
Öğretmenlerce hazırlanmış yıllık plan ve ders programlarında yer alan etkinliklerdir.

3- İhmal Edilen / Atlanan / Görmezden Gelinen / Geçersiz Program

Resmi programın kasıtlı bir biçimde öğretilmeyen, atlanan, eksik bırakılan boyutlarını oluşturur.
Neleri öğretmeyelim? sorusunun cevaplarının bulunacağı programdır.
Soru çıkmayan konular, ortalamaya katılmayan dersler ve öncelikli olarak gerekli görülmeyen duyuşsal özellikler çeşitli gerekçelerle ihmal edilebilir.

4) Örtük / Gizli / Saklanan / Üstü Kapalı / İnformal Program

Jackson tarafından ortaya atılmıştır.
Okuldaki sosyal ve psikolojik etkileşimle oluşan yan ve informal öğrenmeleri kapsar.
Olumlu ya da olumsuz öğrenmeler gerçekleşebilir.
Açık ve yazılı değildir.
İnformal, kendiliğinden gizil öğrenmeleri kapsar.
Değerler, normlar, tutumlarla ilişkilidir.

Örtük programa okul iklimi ve sınıf iklimi örnek gösterilebilir.

* Okul iklimi içerisinde okulun, fiziksel özellikleri, araştırma olanakları, beklentileri, kuralları, forması-amblemi-maskotu, yayınları vb.
* Sınıf iklimi içerisinde ise sınıfın fiziksel özellikleri, kuralları, öğretmen beklentileri ve görüşleri, sınıftaki iletişim, öğrenci özellikleri yer alır.

5) Ekstra / Fazladan Program:

Resmi programın dışındaki planlı, sosyal, kültürel, sportif ve sanatsal etkinliklerdir.
Planlıdır. Öğretmenlerin gözetimi ve rehberliği altında yapılır.
Öğrenci toplulukları ve kulüpleri, atölye çalışmaları, okul korosu,okul bandosu, vb. çalışmalar bu kapsamdadır.
Katılım seçmelidir ve gönüllülük esastır.

Özel olarak örtük program;

Örgütsel (zaman, olanaklar ve materyaller)

İlişkiler (öğretmen-öğrenci, öğretmen-yönetici, öğretmen-veli, öğrenci-öğrenci)

Kurumsal (politikalar, alışılmış işlemler, öğrenci ve toplum için ders dışı işler) etkinlikleri içeren ve en büyük özelliği yazılı olmaması olan plan program türüdür.

Demirel,Ö. (2008)

Program Türleri çıkmış örnek sorular