Bazı Temel Kavramlar

Kademeli Yaklaştırma/Biçimlendirme/Zincirleme
Kazandırılacak davranış zor veya karmaşıksa, davranış alt düzey basamaklara ayrılır ve her basamak pekiştirilerek tamamı kazandırılır. Kazandırılacakdavranışın ayrıldığı alt birimler arasında aşamalılık olup, olmamasına göre; ikiye ayrılır:
Eğer kazandırılacak davranışın ayrıldığı alt birimler arasında aşamalılık yoksa Kademeli Yaklaşma-Biçimlendirme(şekillendirme) yoluyla yapılır.
Eğer kazandırılacak davranışın ayrıldığı alt birimler arasında aşamalılık varsa Kademeli Yaklaşma-Zincirleme yoluyla yapılır.
Biçimlendirme(Şekillendirme): Öğrenilecek konu zor ve karmaşıksa, birbirine önkoşul veya şart olmayan altbirimlere ayrılarak ve her basamak pekiştirilerek davranışın tamamı öğretilir. Birey davranışa her yaklaştığında ödüllendirilir. Örneğin;Okula gitmek istemeyen ve sürekli okuldan kaçan Emre’ye öğretmeni; önceleri onu okul civarında gördüğünde bir şeker vermiş, sonra okul bahçesine geldiğinde bir şeker vermiş, daha sonra okul binasına girdiğinde bir şeker vermiş, nihayetinde sınıfagirdiğinde bir şeker vermiş ve böylece öğretmeni, Emre’ye okula gelme davranışını kazandırmıştır.
Zincirleme: Öğrenilecek konu zor veya karmaşıksa, birbirine önkoşul veya şart olan alt birimlere ayrılarak ve her basamak pekiştirilerek davranışın tamamı öğretilir. Önceki tepki sonraki tepkinin hem ayırt edici hemde pekiştirici uyarıcısıdır. Örneğin;Okuma ve yazma öğretiminde, öğretmen öğrencisine bir cümle öğretecektir. Önce bir ses öğrenciğinde bir şeker vermiş, sonra harf öğrendiğinde bir şeker vermiş, sonrabir hece öğrendiğinde bir şeker vermiş, daha sonra birkelime öğrendiğinde bir şeker vermiş ve en sonunda bir cümle öğrendiğinde bir şeker vermiş ve cümleyi öğretmiş.
Tersine Zincir: Bazı öğrenme konuları; aşamalar baştan sona doğru değil sondan başa doğru bir zincirleme yapılarak öğretilir.  Örneğin; Türkçe dersinde paragraf yazmanın öğretildiği bir sırada öğrencilere, sonuç cümlesi eksik olan bir paragraf verip öğrencilerden buraya uygun bircümle yazması istenir. Daha sonra eksik bir paragraf daha verilerek destekleyici cümle ve sonuç cümlesi yazarak tamamlanması sağlanır. En son olarak da başlık verilerek destekleyici cümleler ve sonuç cümlesi yazılması istenir.
Batıl Davranış(İnanç): Batıl davranışlar davranış ile çevresel olay arasındaki izlerlik ilişkisinin bir sonucundur ve davranışın tesadüfen pekiştirilmesi sonucu ortaya çıkar. Tesadüf sonucu art arda meydana gelen iki olay birbiriyle ilişkilendirilerek neden-sonuçbağı kurulur. Tesadüfi bir pekiştirme söz konusudur. Örneğin;Annesinin aldığı yeşil kazakla sınavdan yüksek not alan öğrenci sonraki sınavlara da aynı kazakla gitmek ister.
Gizil(Örtük) Öğrenme: Dikkat etmediğimiz, bilinçli veistekli olmadığımız halde de birşeyler öğrenebildiğimizi kabul eder. Örneğin;Oğlunun dinlediği rap müziğe başlangıçta dikkatetmeyen ve dinlemeyen bir baba bir süre sonra bu parçayı mırıldanmaya başlamıştır. Yani bilinçsiz birşekilde öğrenme olmuştur.
Zamanlama: Davranış ile pekiştirme arasındaki zamanın çok yakın olması
Uyarıcı Genellemesi: Benzer uyarıcılara aynı tepkilerin verilmesi durumudur.
Tepki Genellemesi: Aynı uyarıcıya farklı tepkiler verilmesi durumudur.
Kendini Gerçekleştiren(Doğrulayan) Kehanet: Birey kendisi ya da olaylar için sahip olduğu doğru olmayan ve olumsuz düşünceye inanarak buna göre davrandığında bir süre sonra diğer kişilerin yaklaşımı ve olayların yönelimi bu şekilde gerçekleşir. Böylece de bu düşünce pekişmiş olur. Örneğin;“kızlar beni beğenmiyor” diye düşünen bir kişi kızlardan uzak durarak çekinir. Bunun sonucunda da kızlar o kişiyi itici bulup yaklaşmazlar.
Kaçma ve Kaçınma Koşullanması Kaçma: Klasik koşullanma süreci ile öğrenilir. Durum ortaya çıktıktan sonra(uyarıcı ile yüzyüze geldiktensonra) ortamdan uzaklaşılır. Örneğin;Birey kalabalık bir ortama girer ve başı ağrıdığı içinortamdan uzaklaşır ya da başı ağrıdığı için ağrı kesici kullanır.
Kaçınma: Edimsel koşullanma süreci ile öğrenilir. Durum ortaya çıkmadan önce (uyarıcı ile yüzyüze gelmemek için) ortamdan uzaklaşır. Örneğin;Birey başı ağırmasın diye kalabalık ortama gitmez ya dabir sürücünün ceza yememek için hızını azaltması
Kendiliğinden Geri Gelme:Edimsel koşullanmada pekiştirilmediği için sönen birdavranış bir süre sonra pekiştirme ya da herhangi birsebep yokken geri gelebilmektedir.
Alışkanlık Kazanma: Bir davranışın alışkanlık haline gelebilmesi için ihtiyacı giderici ve çok fazla tekrar edilmiş olması gerekir. Alışkanlık aynı eylemin sık sık tekrarlanması sonucu neredeyse otomatikleşen ve kolayca gerçekleşen kalıcıbir öğrenilmiş davranış yapısıdır. Tepki Kurulumu Organizma bir problem durumuyla karşılaştığında buduruma kendisinde var olan otomatik tepkilerle çözümarar ancak kendi şemasında yer alan çözüm yetmeyince yeni çözümyolları üretme çabasına girer.