Ceza çeşitleri

CEZA: Organizmanın istenmeyen davranışın gösterme sıklığını azaltmak ve davranışı kaldırmak için yapılır. Ceza olarak verilen uyarıcı organizmada olumsuz duygular oluşturur ve organizma ceza aldığı davranışı göstermeme eğilimi gösterir. I. ve II. Tür Ceza olmaküzere ikiye ayrılır.
I. Tür Ceza: İstenmeyen bir davranışın ortadan kalkmasını ve engellenmesini sağlamak için organizmaya hoş olmayan uyarıcının verilmesidir. Ör: Azarlamak, sınıfta bırakma, dayak
II. Tür Ceza: İstenmeyen bir davranışı ortadan kaldırmak için organizma için hoşa giden uyarıcıların ortamdan çıkarılmasına denir. Mahrum bırakma, hak ettiğini(elindekini) alma,sevdiği faaliyeti yapmasına izin vermeme. Ör: Ders çalışmayan çocuğun harçlığını kesmek.

Cezanın Uygulanması İle İlgili Genel İlkeler

• Cezaya en etkili alternatif süreç sönmeyi beklemektir.
• Öğrenci uygun olmayan davranış yerine ne yapması gerektiğini bilmiyorsa, davranışını değiştirmesi zorlaşır. Arkadaşlarının dikkatini yaramazlık yaparak çeken bir öğrenciden, bir konuyu sınıfa sunması istenerek dikkati olumlu yönde çekmesi sağlanabilir.
• İstenmeyen davranışı ortaya çıkaran uyarıcı ortamdan çıkarılmalıdır. Öğrenci derste sıkıldığı için başkaşeylerle ilgileniyorsa, ders daha ilginç ve cazip duruma getirilmelidir.
• Cezalandırılacak bireye istenmeyen davranışın niçin ortaya çıktığı gerekçeleriyle anlatılmalıdır.
• Ceza anında ve tutarlı bir şekilde uygulanmalıdır.
• Cezalandırılan davranışla birlikte olumlu davranışın dane olduğu açık bir şekilde belirtilmeli ve davranış her ortaya çıktığında ödüllendirilmelidir.
• Ceza verilmeden önce cezanın verileceğine ilişkin uyarı ve ikazlar yapılmalıdır.
• Hangi davranışın ne tür ceza gerektiren bir suç olduğu önceden belirlenmelidir.
• Ceza korkutmak amacıyla kullanılmamalıdır.
• Ceza yanlış olan davranışa verilmeli, kişiliği hedef lememelidir.

 

Etiketler: Eğitim Bilimleri, I. Tür Ceza, II. Tür Ceza
Eklenme Tarihi: 16 Nisan 2011