Ceza ve Ceza Türleri
Organizmanın istenmeyen davranışın gösterme sıklığını azaltmak ve davranışı kaldırmak için yapılır. Ceza olarak verilen uyarıcı organizmada olumsuz duygular oluşturur ve organizma ceza aldığı davranışı göstermeme eğilimi gösterir.
I. ve II. Tür Ceza olmak üzere ikiye ayrılır.
I. Tür Ceza: İstenmeyen bir davranışın ortadan kalkmasını ve engellenmesini sağlamak için organizmaya hoş olmayan uyarıcının verilmesidir. Ör: Azarlamak, sınıfta bırakma, dayak
II. Tür Ceza: İstenmeyen bir davranışı ortadan kaldırmak için organizma için hoşa giden uyarıcıların ortamdan çıkarılmasına denir. Mahrum bırakma, hak ettiğini(elindekini) alma,sevdiği faaliyeti yapmasına izin vermeme. Ör: Ders çalışmayan çocuğun harçlığını kesmek
ÖRNEKLER
Öğretmenin ödevlerini düzenli olarak yapan öğrencilerin sınav sonuçlarına onar puan eklemesi.
Küçük bir çocuğun kendisini sürekli olarak rahatsız eden abisinin her davranışını annesine şikayet etmesi
Ders çalışmayan öğrencinin sınıfta kalması Bir sürücünün ehliyetine el konulması
Ara verme (Time out): Cezaya alternatif olarak geliştirilmiştir. Bu yöntemde; istenmeyen davranışı yapan bireye ortamdan uzaklaşması ve ortamın dışında sakinleşip yaptığı davranış üzerinde iyice düşünmesi beklenir.
Karşılık vermeme(Görmezden gelme): Organizmanın davranışının görmezlikten gelinmesi (yada karşılık verilmemesi), davranışçı kurama göre uzun vadede davranışın sönmesine (ya da unutulmasına) yol açar. Ancak ilk defa görmezden gelmeye başlandığında, sönmesi istenilen davranışın sıklığında artış olabilir. Çünkü davranışı ortaya koyan organizma yaptığı davranışın fark edilmediği düşüncesinden hareketle, davranışı eskisine oranla daha sık tekrarlar. Yani kısa vadede, görmezden gelme davranışınsıklığını artırabilir. Ancak görmezden gelme konusunda ısrar devam edince organizma doğru ya da dikkat çeken davranışın bu olmadığını anlar ve zamanla bu davranışı söner.
Eklenme Tarihi: 19 Mayıs 2011
Konu hakkında yorumunuzu yazın