Bilişsel Davranışlar
Zihinsel süreçlerle ilgili davranışlardır.
Bloom’a göre bilişsel alan davranışları aşamalı bir şekilde basitten karmaşığa, kolaydan zora doğru bir sıra halindedir. Bu sıralama (taksonomi) şöyledir:
Bilgi: Bilgiyi olduğu gibi tekrar etmektir. Öğrenme, hatırlama, tanıma… Bu düzeyde öğrenci kendinden bir şey katmaz.
Örnek: Ağırlık ölçülerini söyleme, Karadeniz bölgesinde yetişen tarımsal ürünler bilgisi , program geliştirmedeki temel kavramları hatırlayabilme
Kavrama: Bilgiyi kendi cümleleri ile ifade etme, kendisine ait örnekler vermektir. Kavrama düzeyinde kazanılan davranışların öğrenci tarafından özümsenmesi, kendisine mal edilmesi, anlamının yakalanması söz konusudur.
Örnek: Dilbilgisi kurallarını kavrayabilme, okuduğu bir parçayı yorumlayabilme, Türkiye’nin nüfus artışı ile ilgili verileri yorumlayabilme, Okuduğu bir metne başlık bulabilme, bir yazının ana fikrini söyleme.
Uygulama: Bilgileri yeni bir sorunun çözümünde kullanmak, bilgileri yeni duruma uygulamaktır. Bu düzeyde öğrencinin bilgi ve kavrama basamağında kazandığı davranışlara dayanılarak kendisinden yeni bir sorunu çözmesi istenmektedir.
Örnek: Bir kişinin tansiyonunu ölçme, üçgenin alanını hesaplayabilme, Coğrafya dersinde yaşadığı ilin haritasını çizebilme, kimya dersinde verilen deneyi yapabilme, fizikle dersinde kuvvetle ilgili problemleri çözebilme
Analiz ( Çözümleme ) : Parçalara ayırma, parçalar arasındaki farklılıkları bulma, benzerlik – farklılık ve ilişkileri saptamaktır. Birey durumu kendisi çözümler. Başkasının bilgilerini tekrarlamaz. Akıl yürüterek sonuca ulaşır.
Örnek: Farklı eğitim programlarını kıyaslayabilme,cümleyi öğelerine ayırabilme, kimya dersinde doğal bir bileşiği elementlerine ayırabilme
Sentez (Birleştirme): Çözümlemenin karşıtıdır. Küçük parçaları birleştirerek yeni bir şey ortaya çıkarmaktır. Orijinal bir fikir üretmek anahtar kavramdır. Kişi, yeni fikirler ekleyerek yeni şeyler ortaya çıkarır.
Örnek: Yeni bir eğitim programı hazırlayabilme, özgün bir kompozisyon yazabilme, 7 ile bölünebilme için yeni bir bölünme kuralı meydana getirme
Değerlendirme: Bir ürünü belli ölçütlere göre eleştirmektir. Bu değerlendirme sentez sonucuna; iç ve dış ölçütlere göre yapılır.
Örnek: Bir eğitim programını program tasarısı hazırlama sürecinde yapılması gerekenlere göre eleştirebilme, bir köşe yazısını belirli ölçütlere göre eleştirebilme
| ANAHTAR KAVRAMLAR TABLOSU | |
| BİLİŞSEL ALAN | |
| Bilgi | Bilgiyi hatırlatma, tanıma, aynen aktarma |
| Kavrama | Bilgiyi yorumlama, açıklama, çevirme, yordama, yeniden kelimelere dökme, tahmin etme |
| Uygulama | Bilgiyi transfer etme, kullanma |
| Analiz | Öğelere ayırma, sınıflandırma, ilişki kurma, inceleme |
| Sentez | Yeni bilişsel içerik oluşturma, tasarım, yaratma, özgünlük |
| Değerlendirme | İç ve dış ölçütler açısından değerlendirme, hüküm verme |
| DUYUŞSAL ALAN | |
| Alma | Tepki vermeden uyarıcıların farkında olma, dikkat etme |
| Tepkide bulunma | Uyarıcılara karşı tepki verme, ilgili olma |
| Değer verme | Uyarıcılar arasında seçici olma, bazı uyarıcılara önem verme, başka bilgi ya da değerlere kıyasla tercihte bulunma |
| Örgütleme | Değerleri kendi değerleriyle birleştirme, organize etme |
| Kişilik Haline Getirme (Niteleme) | Karakter haline gelme, dünya görüşü olarak ortaya koyma, yaşam felsefesine dönüştürme |
| DEVİNİŞSEL ALAN | |
| Algılama(Uyarılma) | Psikomotor hareket olmadan olayı zihinsel olarak algılama, beceri birimlerinin farkına varma |
| Hazırlık (Kurulma) | Yapılacak harekete zihinsel, duygusal ve psikomotor olarak motive olma, bedensel olarak hazır olma |
| Kılavuz Denetiminde Yapma | Yapılacak işi rehber denetiminde yapma |
| Mekanikleşme | Rehbere ihtiyaç duymadan kendi kendine yapma |
| Beceri Haline Getirme | Kendi kendine takılmadan, tereddüt etmeden yapma, istenen standartlarda gerçekleştirebilme |
| Uydurma | Öğrenilen bir şeyi yeni duruma uygulama, pratik kazanma |
| Yaratma | Orjinal bir beceri veya ürün ortaya koyma |
Eklenme Tarihi: 15 Mart 2012
Konu hakkında yorumunuzu yazın