Dil Gelişiminde Belirli Kavramlar

yorumsuz
1.744


Fonem(ses): Ses dildeki en küçük birimdir. Bir dildeki harf sayısı ile ses sayısı aynı olmak zorunda değildir. Örneğin; ingiliz alfabesinde 26 harf varken 44 sesvardır. “dal” sözcüğündeki ilk harfe karşılık gelen ses“d” olarak sembolize edilen simge bir fonemdir.
Morfem (sesleri sıralama): Bebeğin sesleri sıraya koyarak çevresindekilerin anlayabileceği kelimeler kurmasıdır. Fonemlerin anlamlı bir diziliş haline dönüştürülmeleri morfemleri oluşturur. Örneğin; /g/,/ü/, /l/ fonemleri bir araya gelerek “gül” morfemini oluşturur. Genellikle aynı hecelerin tekrarlarından oluşan; ma-ma, de-degibi kelimelerdir. Bu kelimelerin anlamı veya karşılığı bebek tarafından bilinmemektedir.
Semantik (Anlam Bilgisi): Kelimelerin anlamlarını bilmek ve bunları uygun cümleler kurararak kullanmaktır. Kelime ve cümlelerin anlam bilgisidir. Çocuğun kelime ve cümleden anlam çıkarabilmesidir.
Sentaks(Söz Dizimi): Kelimelerin diziliş sırasıdır. Kelimelerin sırası değişirse anlamları da değişebilir. Örneğin; “mahmut portakalı yedi” normal dizilmişken“ yedi mahmut portakalı” normal dizilmemiştir.
Morgem(Tek Sözcük) konuşma (12-18 ay): Tek sözcüklebir çok anlam üretilmesidir. Çocuk tek sözcüğe değişik anlamlar yükler.  Örneğin; “top” dediğinde “top nerede?”, “top oynadım” gibi değişik anlamları verir.
Alıcı Dil: Çocukta kendisine yöneltilen bir ifadeyi kavrama yeteneği gelişir. Bu özelliğe “alıcı dil” denir. Örneğin; babası 1,5 yaşındaki çocuğuna “terliklerimi getirebilir misin?” dediğinde çocuk bunu anlayacak (kavrayacak) ve yapacaktır.
İfade Edici Dil: Çocukta önce “alıcı dil” gelişir. Daha sonra ise “ifade edici dil” gelişir. İfade edici dil,çocuğun kendisine yöneltilen bir durumu anladıktan sonra (alıcı dil) sonra bu duruma uygun karşılık (cevap) verebilmesidir.
Telegrafik Konuşma: Sözcükler arasında bağlaç kullanmadan yapılan konuşmadır. Özne, yüklem,bağlaç, ek gibi öğelerin bazıları kullanılmaz.  Örneğin;“baba gitti” diyen bir çocuk, “babam işe gitti” anlamını kullanmıştır.
Aşırı Kurallaştırma: Kuralları, ilişkili olan ve olmayan bütün durumlara uygulama eğilimidir. Örneğin; eve gelen misafiri Ahmet amca olarak tanıdıktan sonra çocuğun eve gelen tüm misafirlere Ahmet amca demesi.
Eksik Kurallaştırma: Kuralların yalnızca öğrenilen örneklerle sınırlandırılarak öğrenme eğilimidir. Örneğin; annesi bir çocuğa: “Ahmet senin büyüğündür, ona saygı duymalısın” demiştir. Çocuk ise büyükleri içerisinde yalnızca Ahmet’e saygı davranışı gösterisinde bulunmaktadır.

Sosyal Medyada Paylaş Facebook Twitter Google+


Etiketler: , , , , , , , , , ,
Eklenme Tarihi: 7 Mayıs 2011

Konu hakkında yorumunuzu yazın