Dil Nedir? – Dilin Vasıfları Nedir? – Lehçe – Şive – Ağız Nedir?

Anasayfa ›› Arşiv ›› Dil Nedir? – Dilin Vasıfları Nedir? – Lehçe – Şive – Ağız Nedir?
1 yorum
2.517


Dil

  • Dil insanlar arasında anlaşmayı sağlayan tabi bir vasıta;
  • Kendi kanunları içinde yaşayan ve gelişen canlı bir varlık;
  • Milleti birleştiren, koruyan ve onun ortak malı olan sosyal bir müessese;
  • Seslerden örülmüş muazzam bir yapı;
  • Temeli bilinmeyen zamanlarda atılmış bir gizli antlaşmalar ve sözleşmeler sistemidir.

Dilin Vasıfları

  • Tabiilik
  • Canlılık
  • Millilik ve sosyallik
  • Seslilik
  • İttifak

Dil: Bir toplumu oluşturan kişilerin düşünce ve duygularının o toplumda ses ve anlam bakımından geçerli ortak öğeler ve kurallardan yararlanarak başkalarına aktarılmasını sağlayan çok yönlü ve gelişmiş bir sistem.

Dil Bir İletişim Aracıdır

Dil-iletsim-aracidir.

Dil-nedir-dilin-vasıflari

TÜRK DİLİ’NİN DÜNYA DİLLERİ ARASINDAKİ YERİ

Araştırmalar sonucunda dünyada 3000’in üzerinde dil olduğu saptanmıştır. Yeryüzündeki diller “yapı” ve “köken” bakımından şu şekilde sınıflandırılmıştır

Yapılarına Göre Diller

  1. Tek Heceli Diller
  2. Bükümlü (Çekimli) Diller
  3. Bükümlü (Çekimli) Diller

Kökenlerine Göre Diller

  1. Hint-Avrupa Dil Ailesi
  2. Hami-Sami Dil Ailesi
  3. Çin-Tibet Dil Ailesi
  4. Bantu Dil Ailesi
  5. Ural-Altay Dil Ailesi

Bükümlü (çekimli) diller

* Bükümlü (çekimli) dillerin en tipik örneği Arapçadır.

Eklemeli Diller

  • Eklemeli dillere Moğolca, Japonca, Korece, Mançuca, Tunguzca gibi Altay dilleri ile Fince, Macarca gibi Ural dilleri de girer.
  • Türkçe sondan eklemeli bir dildir.

KÖKENLERİNE GÖRE DİLLER

Köken bakımından birbirine yakın, aynı kaynaktan çıkan akraba diller, dil ailelerini oluşturlar. Dillerin birbiriyle bir dil ailesi oluşturacak şekilde akrabalıklarının saptanmasında o dillerin ses yapısı, şekil yapısı, cümle yapısı, köken bilgisi ve ortak sözcükleri bakımlarından benzerlikleri araştırılır. Bir dil ailesindeki dillerin kökenini oluşturan ana dile ait metinler pek bulunmasa da gruptaki diller arasında yukarıda sayılan noktalar bakımından benzerliklerin bulunması, zamanla birbirinden uzaklaşan dillerin, bilinmeyen bir yerde ve zamanda konuşulan ana dilden ortaya çıktığını göstermektedir.

Kökenlerine göre diller beş gruba ayrılır:

1. Hint – Avrupa Dil Ailesi

  • Asya Kolu: Hintçe, Farsça
  • Avrupa Kolu: İngilizce, Fransızca, Almanca, İtalyanca, İspanyolca, Romence, Rusça, Yunanca, Bulgarca, Sırpça, Hırvatça

2. Hami – Sami Dil Ailesi

  • Arapça, İbranice, Habeşçe

3. Çin – Tibet Dil Ailesi

  • Çince, Tibetçe

4. Bantu Dil Ailesi

  •  Afrika dilleri

5. Ural – Altay Dil Ailesi

  • Ural Kolu: Fince, Macarca
  • Altay Kolu: Türkçe, Moğolca, Japonca, Korece, Mançuca, Tunguzca

LEHÇE

  • Bir dilin tarihsel, bölgesel, siyasal sebeplerden dolayı ses, yapı ve söz dizimi özellikleriyle ayrılan kolu, diyalekt. (TDK)
  • Coğrafi ve kültürel etmenler bu ayrılmada rol oynar. Lehçelerde, ses, şekil ve kelime ayrılıkları çok büyüktür. Bazı dilciler, büyük ayrılıklarda lehçeyi başka bir dil olarak kabul etmeyi de önerirler. Çuvaşça ve Yakutça, Türkçenin lehçeleridir. Yakutlar, Sibirya’nın kuzeyinde otururlar.
  • Lehçede ses ve söyleyiş farklılığıyla birlikte, dilin yapısı (söz dizimi) ve söz varlığı da değişmektedir. O kadar ki, bu farklılıklar zamanla lehçelerin birer dil olmasına bile yol açmaktadır. Söz gelimi, Latincenin çeşitli lehçeleri arasındaki farklılık zamanla o kadar büyümüştür ki, sonunda Fransızca, İtalyanca, İspanyolca, Portekizce, Rumence gibi diller ortaya çıkmıştır.

ŞİVE

Bir dilin izlenebilen tarihi dönemlerinde ayrılmış koludur. Ayrılıklar, lehçede olduğu kadar değildir.

Türk Şiveleri

1:Güney-Batı (Oğuz) Grubu

    • a)Türkiye Türkçesi
    • b)Azerbaycan Türkçesi
    • c)Türkmen Türkçesi
    • d) Gagauz Türkçesi

2:Kuzey-Batı(Kıpçak) Grubu

    • a ) Kazak Türkçesi
    • b) Tatar (Kazan) Türkçesi
    • c) Kırgız Türkçesi
    • d) Başkurt Türkçesi
    • e) Karaçay-Malkar Türkçesi
    • f) Karakalpak Türkçesi
    • g) Kumuk Türkçesi
    • h) Nogay Türkçesi
    • i) Altay Türkçesi
    • j) Tuva Türkçesi
    • k) Hakas Türkçesi

3: Güney-Doğu Grubu

  • a) Uygur Türkçesi
  • b) Özbek Türkçesi

AĞIZ

  • 1. Aynı dil içinde ses, şekil, söz dizimi ve anlamca farklılıklar gösterebilen, belli yerleşim bölgelerine veya sınıflara özgü olan konuşma dili. Karadeniz ağzı, Konya ağzı gibi .
  • 2. Ağız bir dilin en yeni zamanda ayrılmış küçük bölge kollarıdır. Başka bir tanımla, bir dilde ya da bu dilin bir lehçesinde yazı diline oranla ortaya çıkan farklı söyleyiş biçimine ağız denir. “Geliyorum” kelimesinin çeşitli Anadolu ağızlarında geliyom, gelirem, geliyem şeklinde söylenmesi gibi. Anadolu lehçesinin Rumeli, Karaman, Aydın, Harput v.b. Ağız, bölge, çevre farklılıklarından ortaya çıkabildiği gibi, meslek ve öğrenim farklılıklarından da kaynaklanabilmektedir.

Kaynak: kaynakca

Sosyal Medyada Paylaş Facebook Twitter Google+


Etiketler: , , , , , , , ,
Eklenme Tarihi: 13 Nisan 2014

Diğer Konular

Konu hakkında yorumunuzu yazın

Dil Nedir? – Dilin Vasıfları Nedir? – Lehçe – Şive – Ağız Nedir? (1 Yorum)