GELİŞİMİN İLKELERİ

Gelişim düzenli ve sıralı ilkelere sahiptir. Bu sıralar aşağıda yer almaktadır bunlardan bazılarını ise detaylandıracağız.

1. Gelişimde belli yönler vardır.
2. Gelişim süreklidir, birikimlidir ve belirli aşamalarda gerçekleşir.
3. Gelişim nöbetleşe devam eder. (yordanabilir)
4. Gelişim bir bütündür.
5. Gelişimde bireysel farklar vardır.
6. Gelişim kalıtım ve çevre etkileşiminin ürünüdür.
7. Gelişimde kritik dönemler vardır.
8. Türe özgü hazır oluş.

a. Gelişim, baştan ayağa doğrudur.

Gelişim baştan başlar ve ayağa doğru ilerler. Bu nedenle baş doğum sırasında diğer organ ve uzuvlara göre daha iridir. Bebekler ilk önce boyunlarını kullanmayı becerirler; ayağa kalkıp yürüme ise 1-1,5 yılı bulur.

Anne karnındaki bebeğin ilk olarak başı oluşur.

b. Gelişim içten dışa doğrudur.

Gelişim öncelikle iç organlarda başlar, en dış yapı en son gelişir. Döllenme sonrası insanın iç organları (omurilik, kalp, dolaşım sistemi vd.) önce gerçekleşir; ayakkabı bağlamak gibi beceri işler için gerekli kaslar 7-9 yaşları arasında gelişimini tamamlar.

* Bebek oluşurken önce kalp, damarlar vs. iç organlar sonra ise saç gibi dış organlar oluşur.

c. Gelişim genelden özel doğrudur.

Bedensel gelişimde önce genel durumlar sonrasında özel durumlar gerçekleşir. Genel davranışta bulunmayı başaran beden özel davranışlara doğru uzmanlaşır.
*1,5 yaşında tüm bedeni ile topu kavrayabilen bir çocuk, yaşı ilerledikçe sadece elleri ile topu kavramayı başarır.

Gelişim nöbetleşe devam eder. (yordanabilir)

Gelişimde tüm süreçler aynı anda ve aynı hızda gerçekleşmez. Bazı aşamalarda gelişimi hızlanırken, bazı aşamalarda gelişim yavaşlayabilir. Bununla birlikte bazı gelişim alanlarında gelişim hızlanırken, bazı gelişim alanlarında gelişim yavaşlayabilir.
Doğumdan sonraki ilk yıllarda bebeğin fiziksel gelişimi hızlı olmasına rağmen, bilişsel gelişimi bedensel gelişime göre daha yavaştır.

Gelişimde kritik dönemler vardır.

Çocuklar bazı gelişim dönemlerinde ve yaşlarda belli tür öğrenmelere karşı yüksek duyarlılık gösterme eğilimindedir. Yani çevre etkilerine karşı daha duyarlıdırlar. Psikologlar bu dönemlere “kritik gelişim dönemleri” demektedirler. Anne, baba ve eğitimciler çocukların üst düzeyde gelişimlerini sağlayabilmek için bu kritik gelişim dönemlerinde çocukların belirli yaşantıları geçirmeleri için olanaklar hazırlamalıdırlar. Örneğin, çocukların başkalarıyla yakın ilişkiler kurmaları için doğumdan sonra ilk 6 ay olumsuz geçtiği takdirde okul yıllarında sosyal ilişkiler geliştirme yeteneği zayıf olabilir. Buradaki önemli nokta zamanlama- dır. Öğrencileri yaşamlarını belirli zamanlarında öğrenme fırsatları sunulmadı ise gelişim yavaşlayabilir veya tamamen durabilir. Kritik evre denilen zamanlarda çocuk için uygun bir eğitim ortamı sağlanmalı ve gerekli deneyimler kazandırılmalıdır.

*Freud’a göre yaşamın ilk altı yılı, kişilik gelişiminin kritik dönemidir.

Türe Özgü Hazır oluş

Her canlı, kendi türüne ait donanımla dünyaya gelir ve türünün gelişim ilkelerine göre gelişim gösterir. Büyümesi, olgunlaşması ve öğrenmesi türsel özelliğine göredir.
Organizmadan beklenen gelişim görevi, o türün sahip olduğu ve doğuştan getirdiği özelliklerine uygun olmalıdır.

Etiketler: Eğitim Bilimleri, gelişim görevleri, gelişimde kritik dönemler, kpss, kpss eğitim bilimleri, türe özgü hazır oluş, yordanabilirlik
Eklenme Tarihi: 21 Mayıs 2014