İlk Türk Devletlerinde YAZI, DİL VE EDEBİYAT

Türkler tarih boyunca Göktürk, Uygur, Soğd, Brahmi, Süryani, Arap, Kiril ve Latin alfabelerini kullanmışlardır.

Göktürk (Orhun) Alfabesi: 38 harften meydana gelir. Göktürk yazısına ilk defa Orhun Nehri kıyısındaki kitabelerde rastlandığı için ORHUN ALFABESİ de denir.

Uygur Alfabesi: 18 harften meydana gelir. Uygurlar bu alfabeyi Soğd alfabesinden yararlanarak hazırlamışlardır

 

Başlıca Türk Destanları

Hunların(Oğuzların)———> Oğuz Kağan Destanı, Attila

İskitlerin (Saka)————–> Alper Tunga Destanı, Şu

Göktürklerin—————–> Ergenekon Destanı, Bozkurt

Uygurların——————–> Göç ve Türeyiş Destanları

Kırgızların———————> Manas Destanı

Oğuzların———————> Dede Korkut Hikâyeleri

Orhun Yazıtları (Göktürk Kitabeleri):

Türklerin en eski kitabeleri, VIII. yüzyıla ait ORHUN KİTABELERİ’dir.

Yenisey kitabeleri Kırgızlar’ın mezar taşlarına yazdıkları yazılardı.

Orhun Kitabeleri II. Göktürk Devleti zamanında Bilge Kağan(735), Kültigin(732) ve vezir Tonyukuk(727) adlarına dikilmişlerdir. YOLLUĞ TİGİN isimli bir Türk prensi tarafından yazılmışlardır.

Bu yazılar 1893 yılında Danimarkalı Bilgin THOMSEN tarafından okunmuştur.

a)-Türk Tarihinin ve Türk Edebiyatının ilk yazılı belgeleri olmaları bakımından önemlidir.

b)-Bu kitabelerden Türklerin o günkü yaşayışlarını, inançlarını öğreniyoruz.

 Ayrıca kitabeler gelecekteki Türk Milleti içinde çarpıcı öğütler vermesi bakımından önemlidirler.

NOT: MÖ. IV. Yüzyıla ait ESİK KURGANINDA bulunan üzerinde yazı olan gümüş bir çanak bulunmuştur.

NOT: MÖ II. Yüzyıla ait KURDAY KURGANINDA Orhun Alfabesiyle yazılmış 5 harlik bir yazı da bulunmuştur.

Etiketler: Başlıca Türk Destanları, Eğitim Bilimleri, kpss, kpss eğitim bilimleri, Tarih
Eklenme Tarihi: 14 Ocak 2013